felsefe taşı

Türkiye’de dijital medya reklam yatırımları, televizyonun ardından ikinci sıraya oturdu. Yakın gelecekteki teknolojik gelişmeler hem bu kategorizasyonu değiştirecek hem de reklam yatırımlarının çok daha nokta atışlı yapılmasını sağlayacak gibi.

Nisan ayı başında Reklamcılar Derneği 2014 yılına ait bir değerlendirme yayınladı. Buna göre Türkiye’de dijital reklam yatırımları tarihte ilk kez basılı medya reklam yatırımlarını geçerek, TV’nin ardından ikinc sıraya oturdu.

Rapora göre 2014 yılında toplam 6 milyar TL düzeyinde olan toplam reklam yatırımlarında aslan payı % 51.4 ile televizyonda. Dijital medya reklam yatırımları 1.2 milyar TL ile % 19.9’luk bir oranla televizyonu izliyor. Basılı medya reklam yatırımları ise % 18.8 ile üçüncü sırada kalmış durumda. Kalanı ise açık hava reklam yatırımları (%6.5), radyo (%2.4) ve sinema (%1) izliyor.

Dijital reklam yatırımları gelecek yıllarda daha da artabilir, ancak televizyon gerek dünyada gerekse de Türkiye’de belli bir süre daha liderliğini koruyacağa benzer. Televizyon reklam yatırımlarının tahtı ancak televizyon ile “dijital” kategorileri arasındaki ayrım artık yapılamaz hale geldiğinde sarsılabilir.

Dijital platformlardan televizyon yayını ağır aksak da olsa ilerlemekte. Gelecekte artık televizyon yayını için özel bir cihaza gereksinim kalmadığında televizyon ile dijital reklam yatırımları da iki ayrı kulvarda incelenir olmaktan çıkacaktır. Bunu sağlayacak altyapı aslında çevremizdeki düz zeminlerin tamamının dijital hale gelmesi; örneğin ofis ya da evlerin iç duvar satıhları. Elektronik devrelerin ucuzlamasıyla her duvar olmasa da evin bir duvarı dijital bir platform haline gelecek ve televizyon yayınından internet erişimine kadar pek çok şey bu satıh üzerinden yapılabilecek.

Böyle bir dünyada televizyon yayınına verilecek reklam, bugünün tv reklam yatırımları kategorisine mi yoksa dijital reklam yatırımı kategorisine girer? Daha sağlıklı bir değerlendirme bu iki kategorinin birleştirilmesi şeklinde olacaktır.

Öte yandan bugün dijital reklam yatırımı diye tek bir kategoride ele alınan bakış açısı da değişime uğrayacaktır. Dijital bir platformda izlenen bir dizi ya da filmin arasında sunulan reklam ile akıllı telefonlar için geliştirilmiş bir oyun uygulaması içinden çıkan reklam bir süre sonra tek bir kategoride ele alınamaz hale gelecektir.

Böylece bir yanda mevcuttaki farklı kategoriler (tv, dijital) yakınsama sürecinde birleşirken, diğer yanda tek bir kategoride değerlendirilen alt kategoriler (dijital dizi film izleme, dijital oyun uygulamaları vb) ayrışarak bağımsız kategori haline dönüşebilir.

Bu süreçte televizyonun tıpkı radyo ya da müzik dinleme gibi müstakil bir araç üzerinden erişilir bir kanal/medya olması ortadan kalkarken dramatik bir faktör de mobilitenin gelişmesiyle elde edilecek gibi. Ceplerinde akıllı bir cihaz taşıyan herkes giderek bulundukları mekana özel reklam bombardımanına maruz kalmakta. Lokasyon tabanlı reklam olgusu bu çerçevede giderek daha popüler hale gelecek. Belli bir caddede yürümekte olan ya da belli bir AVM’den içeri giren bir kişi, o cadde ya da AVM’de hizmet veren firmaların reklamlarıyla etkileşim kuruyor olacak.

Özetle reklam yatırımları dijital platformlar üzerinden yapılır hale geldikçe, verilen reklamın çok daha nokta atışlı hale gelmesi sağlanacaktır. Bu tümceyi farklı bir açıdan da değerlendirmekte fayda var: Geleceğin kazanan reklamcıları bu dönüşümü dikkate alarak reklamverenlere hizmet edenler olacaktır.