felsefe taşı

Ölen birinin ardından söylenen “Nur içinde yatsın ya da ışıklar içinde olsun” dilekleri hep olumlu yorumladığım ve kullandığım cümlelerdir. Zaman zaman durup söylediklerimiz ve yaptıklarımız hakkında düşünmek lazım. Bu sözleri söylerken aslında kimse gerçek bir durumu hedeflemez. Bu, o kişinin ruhunun huzur içerisinde olması için bir dilektir. Ancak durumu şakaya alıp, sosyal medyada yayılan aşağıdaki resme inananlar olduğu da bir gerçektir.

Şakayı bir yana bırakıp, nur içerisinde yatma konusunu biraz daha düşünelim. Işık, aydınlık, gündüz gibi kavramlar hep rahatlık verici dolayısıyla bizi rahatlatan çevremizi görebildiğimiz için güvende olup olmadığımıza kolayca karar verebileceğimiz durumlardır. Karanlık ise öyle değil. Zira çevremizi göremediğimiz için etrafımızdaki tehlikeleri de fark edemeyiz. Sanırım bizden öncekilerin doğal seçilimle bizlere aktardığı bir hayat kurtarıcı özellik. Karanlıkta gönül rahatlığı ile dolaşanlar yırtıcılar tarafından yok edilmiş, karanlıkta sürekli olarak tetikte ve endişeler içinde olanlar ise hayatta kalmış olmalılar. Sanırım benzer nedenlerle onlar için artık pek bir şey yapamayacağımız merhumların en azından aydınlık bir yerde olmalarını dilemek böyle bir endişenin sonucu.
İnsanlık kültürünü sonraki nesillere aktarırken kaynağını pek bilemediğimiz benzeri yaklaşımları ancak kendimizce yorumlayabiliyoruz. Işık iyi yorumlanıyor genellikle. Tabi istisnaları da var.

Lucifer isimli melek böyle mesela. Latince lux “ışık” ve ferre “taşımak” (1) anlamına geliyor. Hani sabahları dün doğumundan hemen önce ilk ışıklarını gören insanlar Venüs gezegenine ilginç bir isim vermiş. Nedeni, hemen arkasından güneşin doğuşu. Yani günü getiren anlamında Venüs Gezegenine sabah yıldızı denilmiş.
Şeytan olarak bildiğimiz melek ateşten yaratılmış olarak kabul edilir. Peki ateş denildiğinde aklınıza ne geliyor? Odun ateşi, ocakta yemeğimizi pişiren güç, güneşten yayılan ve hayatı hem ortaya çıkartan hem de bitirebilecek olan enerji. Alevden oluşan ve ışığı böylece taşıyan Lucifer Morningstar (sabah yıldızı) böylece nurdan (belki enerjiden) bir varlık. Gerçi Einstein e=mc2 formülü ile madde ve enerjinin birbirlerine dönüşebileceğini ortaya koyduktan sonra her şey enerjidir denilebilir. Sanırım diğer melekler de öyleler.

Yaratan yüce varlık, onun ve diğer meleklerin insana secde etmesini (2) istediğinde bildiğiniz üzere Şeytan buna karşı çıkıyor. Tamam bunun üzerine lanetleniyor ve adı kötülük ile anılmaya başlıyor. Ancak burada dikkatlerimizden kaçan bir şey var. Eğer bir şeye kendi düşüncenize ters düşmesi nedeniyle reddediyorsanız buna özgür irade denilmez mi? Nedeni ne olursa olsun size göre yanlış bir durum ve ona karşı durmanız özgür irade değil miydi? Tüm melekler emri yerine getirirken kendince nedenleri olan Lucifer insana secde etmeyi reddettiği için lanetlenmiş. İşin garibi melekler yeri geldiğinde hep insandan üstün varlıklar olarak karşımıza çıkıyorlar. Mesela İsrâfil’in görevi kıyamet günü Sûr’a üflemektir(3). Var mı böyle bir görevi ben yapabilirim diyecek olan insan?

Sözün özü, ışık da pek çok kavram gibi hem iyi, hem de kötü durumlarla ilişkilendiriliyor. O nedenle Nur içinde yatsın demekte bir sorun bulunmadığına karar verdim.

Dip notlar:
1- https://www.wikiwand.com/tr/Lucifer
2- Remzi Kaya, KUR’AN-I KERİM’DE İNSAN – ŞEYTAN İLİŞKİSİ, T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ Cilt: 12, Sayı:2, 2003 s. 4 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/143882
3- https://www.wikiwand.com/tr/%C4%B0srafil