Dördüncü Yarılanma
Bitcoin dördüncü yarılanmayı gerçekleştirdi. Geriye 116 yıl ve 1 milyon 300 bin küsur BTC kaldı.
Bitcoin (BTC) blokzincirindeki dördüncü yarılanma (halving) 19-20 Nisan gecesi gerçekleşti. Önceki yarılanmalardan sonra BTC-USD paritesinde hızlı yükselişler gerçekleşmişti. Sıçrama bu kez yarılanmadan önce Mart ayı içinde gözlendi ve BTC değeri 73 bin doların üstüne kadar çıkarak tüm zamanların rekorunu kırdı.
Yarılanma kavramını daha iyi anlayabilmek için öncelikle BTC blokzinciri mimarisindeki birkaç önemli yapıtaşını anımsatmakta fayda var. Birincisi diğer pek çok kripto paranın tersine BTC arzı sonsuz değil, sınırlıdır. Bu sınır da 21 milyon tanedir. Yani dijital dolaşımda toplamda 21 milyon tane Bitcoin olacak. İkincisi “madencilik” denilen faaliyet ile ilgili. Bitcoin madenciliği özde tedavüldeki bir miktar BTC’nin bir dijital cüzdandan bir başka dijital cüzdana transfer edilmesini temin etme işlemidir. Yani madencilik faaliyetleri durursa bütün BTC’ler bulundukları dijital cüzdanlarda kalakalır. Herhangi bir transfer işlemi gerçekleşemez. Üçüncüsü madencilik faaliyetinin aynı zamanda tedavüle yeni BTC arz etme işlemi olmasıdır.
Madencilik eylemi, bekleyen bir grup transfer işleminin kriptolu hale getirilerek zincirin bir sonraki halkasını (blok) oluşturmak. Matematiksel bir şifreleme işlemi. Bu işlem başarı ile tamamlandığında o blok zincire eklenir ve cüzdanlar arası transfer işlemleri tamamlanır (bir blokta birkaç bin tane transfer işlemi yer alır). Bloğu zincire hangi madenci (birliği) eklemişse ödül olarak ücretsiz “yeni” BTC’ler kazanır. İşte 21 milyon BTC piyasaya bu şekilde ücretsiz ödül olarak arz edilir.
BTC’nin, kim olduğu hala sır olan Satoshi Nakomoto isimli mimarı bu 21 milyon BTC’nin 132 yıla yayılmış bir süre içinde arz edilmesini öngörmüş. Ocak 2009’da başlayan BTC arzı bu sayede 2140 yılında tamamlanacak. Yani 21 milyonuncu son BTC 2140’daki bir madencilik faaliyeti sonucunda tedavüle çıkacak. Satoshi blok başına verilecek ödül BTC miktarını her 210 bin blok zincire eklendiğinde “yarılayarak” bu sürecin gerçekleşebileceğini öngörmüş!
İlk yıllarda bir blok zincire eklendiğinde 50 BTC ödül kazandırıyordu. Ta ki ilk 210 bin blok zincire eklenene dek. 2012’ye gelindiğinde ilk yarılanma gerçekleşti ve blok başı ödül miktarı 25 BTC’ye düştü. O sırada toplam 21 milyon BTC’nin yarısı piyasaya arz edilmişti. Sonraki 210 bin blok 2016’ya dek eklendi ve o yıl ödül 12,5 BTC’ye düştü. 2016-2020 arasında eklenen üçüncü etap 210 bin blok için blok-başı 12,5 BTC, 2020-2024 arasında eklenen dördüncü etap 210 bin blok için de blok-başı 6,25 BTC dağıtıldı. Artık 3,125 BTC veriliyor!
Böylece Nisan 2024’e gelindiğinde 840 bin blok zincire eklenmiş, 19 milyon 687 bin 500 BTC tedavüle çıkmış oldu. Geriye sadece bir milyon 312 bin 500 BTC kaldı. Tarihi 840 bininci blokta 3 bin 50 tane transfer işlemi var. Her şeyi düşünen Satoshi 2140 sonrasında da madenciliğin devam etmesi için ikinci bir gelir kapısını ilk günden itibaren sisteme dahil etmiş. Göndericinin opsiyonel bahşiş verme imkânı. Örneğin 840 bininci bloktaki 3 bin 50 işlem sahibi, işlemleri gerçekleştiren ViaBTC adlı madenci birliğine ceplerinden 37 küsur BTC bahşiş bıraktı. 2140 yılına 116 yıl var. Tedavüle çıkmayı bekleyen BTC adedi ise bir milyon 312 bin beş yüzün altına düşmüş durumda!
