felsefe taşı

Anadolu kaynaklı olup zamanla Yunan efsanelerine dönen karakterlerden biri de Lidya Kralı Tantolos ‘un Sipylos(Manisa) dağının eteklerinde doğmuş Niobe’ dir…

Niobe, Tanrıça Leto- ki kendisi Koios ve Phoibe’nin kızı, Zeus’un sevgilisi ve Apollon ile Artemis’in anasıdır- ile büyümüş ve onunla arkadaşlık etmiştir..
Niobe, Thebia Kralı Amphion’la evlenmiş Homeros’un aktardığına göre 6 kız 6 ergen oğlan doğurmuştur…

İşte bu doğurganlığı ve övünmesi dramının sebebi olacaktır..
Kahin Manto’ya Apollon’un annesi Leto’dan, kraliçe Niobe’ye iletilmek üzere bir istek gelir. Tanrıça Leto, Niobe’den kendisi adına bir şölen verilmesini istemektedir.
Haber Niobe’ye ulaştırılınca, kraliçe bu emre önce epey bir içerler. Kendisi tam on dört çocuk doğurmuş bir ana iken, iki çocuklu bir kadın adına kutlama yapmak da ne demek oluyordur?

Homeros şöyle anlatır bu dramı:
Kraliçe Niobe’ bu büyüklenmesine öfkelenen Leto’nun oğlu Apollon öldürmüştü oğullarını gümüş yayıyla,
kızlarını da okçu Artemis…

(..) İki kişi Apollon ile Artemis, öldürdü hepsini.
(..)Ölüler yatıp kaldılar kanlar içinde,
kimsecikler yoktu onları gömecek,
herkesi taşa çevirmişti Kronos oğlu,
Göklü tanrılar gömdü ölüleri onuncu gün
(..)Niobe gözyaşı dökmekten yorgun düşmüştü
Bugün Sipylos kayalarında, ıssız
doruklarında,
Akhelos ırmağı kıyısında oynaşan su
perilerinin,
Yatakları var derler ya, işte oralarda,
tanrı buyruğuyla taş olmuştur Niobe,
Tanrılara, büyüklere karşı gelmenin bugün bile cezasıdır bu…

“Aman ha anaya babaya el kalkmaz taş kesilirsin!”
Niobe Efsanesi, bugün Manisa’da Ağlayan Taş ile devam eder. Bir derenin üstüne sarkan pürtük kayanın göz yerlerindeki oyuklardan su sızar.
Yaşlı, yüreği acı dolu ana, hala ağlamaktadır orada..
Ama, Manisa’da, Niobe den sadece birkaç kilometre ileride Sipylos Dağı’nın yamaçlarında başka bir kaya, Ana Tanrıça Kybele’ nin de anıtı vardır..
Kybele Ana, Niobe Ana ve öç alan, ölümlülerden üstünlüğünü vurgulayan Leto Ana…
Aynı zincirin halkaları…

Aynı, Niobe’nin az ötesinden bir camiden atılan kısırlığı önleyen mesir macunlarının atıldığı Mesir Bayramı gibi..
Aslında Leto, Kybele, Niobe ;Anadolu’nun Ana Tanrıça kültünün, anaerkil bir toplum düzeninin, doğurulanın babasının aranmadığı bir yapının ürünleridir..Çocukların babalarına dair anlatımlar yoktur..

Babaerkil düzene geçildikçe, hikayelere babalar güçlü şekilde eklenmeye başlanmıştır..
Niobe binlerce yıl, pek çok sanatçıya ilham vermiş, Geç Yunan’da ise Peloponez’de yaşamış ilk adamın kızı bir nevi “Havva” olarak Zeus ile birleşen bütün canlıların anası yapılmıştır..