“Ayşe Tatile Çıksın…”
Kıbrıs Barış Harekâtı, 20 Temmuz 1974’te gerçekleşti.Yani tam 40 yıl önce Türk Silahlı Kuvvetleri Kıbrıs’a çıkmıştı. Yıllardır Rumların baskısı altında yaşayan Türk soydaşlarımızı kurtarmanın ilk adımını atmışlardı. Çeşitli dönemlerde alınan harekât kararları, başta ABD olmak üzere dış ülkelerin baskısı nedeniyle bir türlü uygulanamıyordu.Bülent Ecevit’in Başbakan, Necmettin Erbakan’ın Başbakan Yardımcısı, Org.Semih Sancar’ın Genel Kurmay Başkanı olduğu dönem. CHP-MSP koalisyonu son kararını verir ve ordumuz Kıbrıs’a ilk adımı atar.
1571’de de Osmanlı yönetimi Kıbrıs’ta yer almıştı.Osmanlı yönetimi, Venediklilerin elinde bulunan mülkü Rum Ortodoks Kilisesi’ne aktarmış,kiliseye geniş yetkiler vermişti. Böylece Rum Kilisesi vetoplumu güçlenir. Giderek bu güç, Türkiye’den gelip yerleşen Türklere karşı kullanılacaktır.
1878’de ise Rusya karşısında zor durumda kalan Osmanlı, Kıbrıs’ın yönetimini geçici olarak İngiltere’ye devreder. Birinci Dünya Savaşı’nda da İngiltere, Kıbrıs’atamamen el koyar. 1950’lerin sonlarında bağımsızlık hareketi başlar ve uluslararası anlaşmalara dayanan bir Türk-Rum ortak devleti kurulur. Fakat Rumlar böyle bir ortak devlete razı olmaz. Kıbrıs’ın tüm yönetimine kendileri el koyma yoluna giderler.İkili ve uluslararası anlaşmaları, Anayasayı çiğneyerek başlattıklarısoykırımla Türklere saldırılarda bulunmaya başlarlar. Sonunda Rumlar, 1963 yılında kurulanortak devleti de tanımayıp yıktılar.
Zürih Antlaşması (11 Şubat 1959)
Madde 3: Bu Antlaşma hükümlerinin herhangi birinin ihlali (çiğnenmesi) halinde Yunanistan, Türkiye ve İngiltere bu hükümlere saygıyı sağlamak için gerekli girişimlerin yapılması ve önlemlerin alınması maksadıyla aralarında danışmalarda bulunmayı üstlenirler. Üç garantör devletten biri, birlikte veya birbirlerine danışarak (işbirliği halinde) hareket etmek olanağı bulunmadığı takdirde, bu antlaşmanın oluşturduğu durumu (state of affairs) münhasıran yeniden oluşturmak gayesi ile hareket etmek hakkını korumaktadırlar.
Atina Yüksek Mahkemesi 21 Mart 1979 tarihinde aldığı kararla Türkiye’nin müdahalesinin, Garanti Anlaşması’nın 4. maddesine göre yasal olduğunu onaylamıştır. Avrupa Konseyi de 29 Temmuz 1974 tarihinde almış olduğu 873 sayılı karar ile Türk müdahalesinin yerinde olduğunu kabul etmiştir.
Harekat Kodu: “Ayşe Tatile Çıksın”
5 Temmuz 1974’te Türkiye, Yunanistan ve İngiltere dışişleri bakanları I. Cenevre Konferansı’nınçalışmalarına başladı. 30 Temmuz’da sona eren konferansta Türk tarafının istekleri doğrultusunda: ‘Ada’da bir güvenlik bölgesinin kurulması, Rum ve Yunan işgalindeki Türk bölgelerin derhal boşaltılması, esir durumda olan asker ve sivillerin mübadele edilmeleri veya serbest bırakılmaları, barışın sağlanması ile birlikte anayasaya uygun bir hükûmetin yeniden kurulmasının temini, Kıbrıs Cumhuriyeti’nde Kıbrıs Türk Toplumu ile Kıbrıs Rum Toplumu olmak üzere iki otonom işgalindeki idarenin mevcudiyeti’kabul ve ilan edildi.
Başbakan Bülent Ecevit, adada gelişmelerin kötüye gitmesi sebebi ile diplomatik görüşmeler yapmak üzere Londra’ya gitti. Ancak Ecevit’e rağmen Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan, Genel Kurmay Başkanı’na Kıbrıs Barış Harekâtını başlatma emrini verdi. Erbakan’ın planı, adanın tamamını ele geçirdikten sonra, masada toprakların bir kısmından Kıbrıs Türk Devleti’nin tanınması karşılığı verilmesiydi.
AkabindeTürk Ordusu Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Kıbrıs’a havadan indirme ve denizden çıkarma yapmaya başladı.Acil olarak toplanan TBMM, Hükümete genel savaş açma yetkisi verdi. 14 ilde sıkıyönetim ilan edildi.
Bu karar, İngiltere ve Yunanistan Büyükelçilerine bildirildiği gibi Ankara’da bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Sisco’ya da iletildi.Pakistan, Afganistan ve İran, Türkiye’ye yardım sözü verdi.Libya Devlet Başkanı Kaddafi ihtiyaç duyulan tüm askerî mühimmatın kullanılabileceğini bildirdi.
Türk kuvvetleri 22 Temmuz’da Girne’yi ele geçirdi. Türk paraşütçüleri Kıbrıs’ın başkenti Lefkoşa’nın Türk kesimine indi. Yunan birliklerinin Ada’da garantör olarak bulunan Türk birliğine saldırması ise, çarpışmaların Ada geneline yayılmasına neden oldu. 22 Temmuz akşamı Türkiye, BM Güvenlik Konseyi’nin ateşkes kararını kabul etti. Müdahale sonucunda Yunanistan’daki cunta idaresi ve Kıbrıs NikosSampson Hükûmeti de yıkılmış oldu.
II. Barış Harekatı
Ancak 8 Ağustos’ta II. Cenevre Konferansı’nın yapılmakta olduğu zamanda Türklerin ‘iyi niyet jesti’ olarak Limasolve Larnaka civarındaki birçok köyü boşaltmış olmalarına rağmen,Millî Muhafız Alayı ve EOKA-B işgal ettikleri yerleri tahliye etmedikleri gibi ellerindeki esirleri de serbest bırakmadılar.
Türkiye, Rum-Yunan hükümetleriyle anlaşmanın mümkün olmadığı kararına vararak 14-16 Ağustos tarihlerinde üç günlük II. Barış Harekâtını gerçekleştirdi. Ülkeye dönen Başbakan Bülent Ecevit, MSP kanadına ateşkesi kabul etmemeleri halinde hükümetin bozulacağını ifade eder. Bu ateşkes ile Erbakan’ın planıda hayata geçemez. Harekât neticesinde Magosa’danLefke’ye Türk tarafının sınırları da çizilmiş olur.
Bu arada bizlerde bu sıcak iç siyaset gündeminden bir lahza olsun çıkıp harekâtın 40.yılında Kıbrıs şehitlerimizi bir kez daha saygıyla anıyor, yavruvatanda askerlik görevlerini yapan askerlerimize barış içinde hayırlı tezkereler diliyoruz.
