Evrimde gizemli halka: Denisova insanları
Denisova insanları 110-170 bin yıl önce yaşadı
Sibirya’nın Altay dağlarında bir mağarada 2008’de varlığı ortaya çıkarılan Denisova insanları hakkında yeni bilgiler elde edildi. Bulgular, Denisova insanlarının 110 bin yıl önce var olduğuna işaret ediyor.
Rusya’nın Altay bölgesinde yer alan Denisova mağarasında 2008’de bulunan bir parmak kemiğiyle varlığı ortaya çıkarılan Denisova insanlarının, sanılandan daha eski tarihlerde var olduğu anlaşıldı.
Denisova mağarasında bulunan ve 50 bin yıl öncesinde yaşamış küçük bir kıza ait olan parmak, Neandertaller ve daha eski zamanlara uzanan Homo heidelbergensis türünden farklı bir insan türünü ortaya çıkarmıştı. Mağarada bulunan üç dişi inceleyen Antoly Derevyanko ve Mikhail Shunkov, Denisova insanları hakkında yeni bilgilere ulaştı.
Science dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Denisova insanları en az 110 bin yıl önce hayattaydı. Almanya’nın Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden Profesör Svante Paabo, analizlere göre dişlerin 170 bin yıl öncesine uzanıyor olabileceğini belirtti.
Paboo, sadece anneden geçen mitokondriyal DNA (mtDNA) analizleri yapılan dişlerin 170 bin yıl öncesine ait olabileceğini belirterek, ‘Denisova insanlarının farklı zamanlarda mağarada yaşamış olduğunu düşündüklerini’ belirtti.
Denisovan insanlarını Neandertallerin Doğu Avrupa’da yaşayan uzak akrabaları olarak tanımlayan Paabo, türün Papua Yeni Gine Avustralya yerlilerine uzanacak kadar Asya’ya yayılmış olabileceğini söyledi.
Diğer bir sonuca göre de, dünya genelinde en fazla Denisova geni taşıyan halk grubu Papua- Yeni Gineliler. Kalıtımlarının %6’sı bu ilkel insana uzanıyor. 2010’da gerçekleştirilen geçici analizlerle de günümüzdeki Güneydoğu Asya adalarında yaşayanların ve Avustralyalı Aborjinlerin atalarının, bir zamanlar Denisova insanıyla karşılaşıp, melezleşmiş olabileceklerini göstermişti. Denisova insanının çok fakir bir genetik çeşitliliğe sahip olduğu da görüldü. Anlaşıldığı üzere bu insan türünün popülasyonu çok kısa bir zaman içinde küçük bir gruptan gelişmiş. Bu nedenle tüm bireylerin soyu çok az sayıda ataya uzanıyor ve genetik olarak da birbirlerine çok benziyor.
Paabo, 50 bin yıl önce dünyada en az dört insan grubu olduğunu belirterek bunları modern insanlar (Homo sapiens), Neandertaller, Denisovan ve Homo floresiensis olarak belirtti. Geride kalan 20 bin yılda ise sadece modern insan hayatta kalmayı başardı.
Denisovan insanlarının çok az da olsa aramızda olduğunu belirten Paabo, daha çok bilgi edinerek günümüze ulaşan hastalıkların kökenini anlayabileceklerini söyledi.
Denisovanların ne kadar kalabalık olduğu ve yeryüzünden nasıl silindikleri hâlâ gizemini koruyor. Genetik bilimci David Reich, Denisovanların şu anda genlerden ibaret olduğunu ve bu insan türünün tarihini keşfetmeye çalıştıklarını söylüyor.
Denisovanlar, belki de bütün antik insan türleri arasında en fazla gizemli kalan türdür diyebiliriz. Haklarında sınırlı bilgiye sahip olduğumuz bu insan türü, 2010 yılında genetikçilerin Neandertallere ait olduğunu düşündükleri kemiklerin DNA dizilemesi yapılmasıyla keşfedildi. 50.000 yaşındaki bir parmak kemiğinden alınan DNA‘nın, bilinen herhangi bir Neandertal genetik diziliminden çok farklı olduğu görülünce, araştırmacılar bunun ayrı bir insan grubuna ait olduğu sonucuna ulaştı.
Son yapılan genetik çalışmalar, bu ayrı antik insanların Neandertallerden yaklaşık 470.000 ila 190.000 yıl önce ayrıldığını gösteriyor. Parmak kemiğinin bulunduğu Sibirya’daki Denisova Mağarası’na atıfta bulunularak bu antik insan grubuna Denisovanlar ismi verildi.
40.000 Yıllık Bilezik Denisovalıların Modern İnsandan Daha Gelişmiş Olduğunu Gösteriyor.
Sibirya’nın Altay Dağları’ndaki Denisova mağarasında bulunan taş bileziğin türünün en eski örneği olduğu belirtiliyor. Bileziğin yapım teknolojisine modern insanın ancak neolitik dönemde ulaştığını söyleyen bilim insanları, bu nedenle Denisovalıların modern insandan daha gelişmiş olduğunu öne sürüyor.
Rus Bilimler Akademisi Arkeoloji Enstitüsü’nden Anatoly Derevyanko ve ekibi, mağaradaki Denisova tabakalarına, daha yukarıdaki tabakalardaki sonraki insan kalıntılarının karışmadığını düşünüyor. İki parçaya ayrılmış bileziğin etrafındaki toprağın oksijen izotopu analizi, 40,000 yıl öncesine tarihlendiğini gösteriyor. Bileziğin yanında bir de yüzük bulundu fakat bu yüzük hakkında detaylı bilgiler henüz açıklanmadı.
Bölgeye özgü olmayan ve uzaktan gelen klorit taşından yapılan bilezik, oldukça kırılgan. Bileziğin sadece özel günlerde, bir elit kadın ya da çocuk tarafından takıldığı düşünülüyor…
40.000 Yıllık Bilezik Denisovalıların Modern İnsandan Daha Gelişmiş Olduğunu Gösteriyor
Denisova Mağarasında 50.000 Yıllık Taç Bulundu
Altay bölgesindeki dünyanın en önemli Denisova buluntu yeri olan mağarada, 50.000 yıl öncesine tarihlenen ve mamut dişinden yapılmış bir taç bulundu.
Söz konusu taç (ya da diadem), 50.000 yıl önce, fildişinden zarif iğneler ve sofistike ve güzel bir taş bilezik yapmak için teknolojiye sahip olduğu bilinen Denisovalılar tarafından yapılmış olabilir.
Aynı zamanda bu taç, tüm dünyada türünün en eski örneği de olabilir.
Saçları gözden uzak tutmak gibi pratik bir amacı var gibi gözüken bu tacın boyutları, bir erkeğin kulladığına işaret ediyor.
——————————-
…Denisovalıların genomunun neredeyse tamamı çıkarılabilmiştir. Bu genom, 6 farklı modern insanın genomu ile kıyaslanmıştır. Bu 6 farklı insandan biri Güney Afrika’nın !Kung kabilesinden, biri Nijeryalı, biri Fransız, biri Papua Yeni Gineli, biri Bougainville Adalı, biri de Çinlidir. Kıyaslamalar sonucunda Malenezyalıların (Papua Yeni Gine ve Bougainville Adası) genomunun %4-6 arası, Denisovalılardan evrimleşerek günümüze gelmiştir. Bu da, Denisovalıların, modern insanlardan daha önce Afrika’dan çıkış yaptığı, sonrasında ise Malenezya’ya doğru göçen insan dalgasıyla karıştıklarını doğrulamaktadır.
Günümüzde, Afrikalı olmayan insanların tamamında %4 civarı Neandertal geni olduğu bilinmektedir…
https://evrimagaci.org/insan-evriminde-bir-basamak-daha-denisova-insani-233
Kaynaklar:
– http://arkeofili.com/denisova-magarasinda-50-000-yillik-boya-kalemi/
– – http://www.aljazeera.com.tr/haber/denisova-insanlari-110-bin-yil-once-yasadi
– – Cumhuriyet Bilim Teknoloji eki
– – http://arkeofili.com/tas-bilezik-denisovalilarin-modern-insandan-daha-gelismis-oldugunu-gosteriyor-olabilir/
– https://bilimfili.com/denisova-insanina-ait-dorduncu-bir-fosil-bulundu/
– – A fourth Denisovan individual. Science Advances. http://advances.sciencemag.org/content/3/7/e1700186
– Child tooth is fourth fossil clue to mysterious Denisovan humans.
– NewScientist. https://www.newscientist.com/article/2140004-child-tooth-is-fourth-fossil-clue-to-mysterious-denisovan-humans/ (accessed July 13, 2017)
–
– – http://www.wikizeroo.net/index.php?q=aHR0cHM6Ly90ci53aWtpcGVkaWEub3JnL3dpa2kvRGVuaXNvdmFfaW5zYW4lQzQlQjE
