felsefe taşı

Yapay zekâ aktörün-aktrisin katma değerine meydan okuyor!

Yapay zekâ şimdiden Hollywood’un ve global eğlence-şov dünyasının kapısını çaldı. Hem de birden çok kanaldan. Bir yanda çalışanların ve senaristlerin grevleri diğer yanda sanal ortamda oluşturulmuş ses ve/veya görüntü malzemesi ile başlayan dijital oyunculuk-rol yapma süreçleri. İnsan emeğinin dahli giderek azalıyor.

Aslında animasyon, yeşil perde gibi imkanlar yıllardır belli bir kademeye kadar çıkıntılık yapıyordu. Bu imkanlar sayesinde işsiz kalan kaç çalışan ya da figüran oldu bilinmiyor. Bilinmediği için de yok sayılıyor. Ancak yapay zekâ destekli teknolojilerin yükselişi piramidin üst katlarındaki üyeleri de (senaristler, yönetmenler, aktör ve aktrisler) radarına alınca işin rengi değişmeye başladı.

Bu meslekler de olasılıkla bugün artık insan dahli olmadan yapılmakta olan işler-nesneler kategorisine girecek. Kayıt yapan kamera ya da ortamı aydınlatan lamba gibi. Doğal olarak buradan oraya gidene dek birilerinin canı yanacak. Malum; “teknoloji özünde yıkıcıdır”.

Geçtiğimiz günlerde Succession dizisinden de bilinen aktör Brian Cox, hep aynı şeylerin üretiliyor olmasından dolayı duyduğu rahatsızlığı ifade etti. Sebep malum; hangi mal para kazandırıyorsa o malı üretmeyi tercih eden bir arz-talep dengesi söz konusu! Domates üretirken bu sorun olmuyor ama film ya da dizi üretirken “yaratıcı zihinleri” rahatsız ediyor: Yine mi aynı rol, yine mi aynı karakter!

Yapay zekâ destekli aktörlerin ve aktrislerin başrol oyuncusu olmaları bu tür dertleri de gündemden düşürecektir. Nasıl ki fabrikalarda çalışan insan işgücü yerine ağzı-dili olmayan robotlar tercih ediliyorsa, gişe refleksi ile üretilen film ya da dizilerde de sanal karakterler tercih edilecek. Hem bu dünyada işler daha kolay. Robot gibi üç boyutlu mevcudiyeti olan nesneler üretmeye gerek yok. İki boyutlu animasyon dünyasında üretilecek insan-görünümlü yapay aktörler-aktrisler yeterli olacak.

Yapımcılar için yol bu aşamada ikiye ayrılacak gibi görünüyor: Mevcut ünlülere telif ödenerek onların iki boyutlu dijital ikizleri mi kullanılacak? Yoksa bilgisayarda yepyeni yapay şöhretler mi oluşturulacak? Madem insanlar Tom Cruise’u Görevimiz Tehlike, Harrison Ford’u Indiana Jones serisinde görmek istiyor; yapay zekâ onlara istediklerini verebilir. Genç Cruise ya da Ford yepyeni bir film ile meraklılarını selamlayabilir. Hem de “yine mi” diye sızlanmadan! Yapımcıların tek yapacağı bunun için yaşarken kendilerinden, öldükten sonra varislerinden “dijital ikizi kullanma izni” almak. Telifini ödeyerek!

Belli senaryolarda yepyeni dijital karakterler yaratmak daha uygun olabilir. Hatta orta vadede ünlülerin dijital ikizini kullanmak yerine bu yeni dijitaller ekonomik sebeplerden dolayı tercih bile edilebilir. Ancak her durumda tablo mevcut ünlülere kıyasla şöhret olma yolundaki genç yetenekler için daha karamsar görünüyor. Onları şöhretlerin arasından sıyrılmak yerine dijitallerin de arasından sıyrılmak gibi aşılması daha da zor bir engel bekliyor.

Elbette bu otonomiye bir sınır koymak da gerekecektir. Yoksa devir-teslim insan işgücünden dijital ikize ya da karakterlere doğru gerçekleşmenin ötesine geçebilir. Film-eğlence sektörünü oluşturan herkes yerini sektörün son tüketicisi konumundaki bireylere bırakabilir. Madem her şeyi yapay zekâ oluşturabilir, bir sonraki Indiana Jones filmini neden izleyicinin kendisi çekmesin ki?