felsefe taşı

8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü anısına..

Resmi tarih ilk kadın doktorun Elizabeth Garrett olduğunu yazar.
Oysa doğru değil.
Tarihin ilk kadın doktoru, Elizabeth Garrett’ten yarım yüzyıl önce yaşamamış olan Margaret Ann Bulkley’di.
Ne yazık ki, hekimlik mesleğini yapmak için adını değiştirip, erkek kılığına girmek zorunda kalmıştı.
Kadın olduğu ancak öldüğünde anlaşıldı.

Margaret Ann Bulkley 1789 yılında İrlanda’nın Cork şehrinde doğmuştu.
Bir bakkalın kızıydı.
Sosyal, meraklı, sorgulayan bir kişiliği vardı.
Henüz daha 14 yaşındayken, ailesinin düştüğü ekonomik kriz ve babasının hapse girmesi nedeniyle annesi ile birlikte Londra’daki amcası James Barry’ın evine sığınmak zorunda kaldı.
Ancak bu zorunlu sürgün yaşamında önemli değişikliklere neden olacaktı.
Amca James Barry zengin bir işadamıydı ve elit bir çevrede yaşıyordu.
Margaret’in sosyal statüsü nedeniyle o çevreye girmesi imkansızdı ama amcası sayesinde girmeyi başardı.
Kısa sürede kendisini sevdirdi.
Çevresi onun okuyup, öğretmen olmasını istiyordu.
Onun gönlü ise doktorluk mesleğinden yanaydı.
Ama o çağda bir kadının doktorluk yapması imkansızdı.
Cinsel ayrımcılık, adaletsizlik ve toplum baskısı kadınları evde oturmaya zorluyordu.
Margaret 18 yaşına geldiğinde amcası vefat etti ve kendisine yüklü bir miras bıraktı.
İşte bu onun için büyük fırsattı.
Cinsiyetini gizleyerek, erkek elbiseleri giyerek ve amcasının ismini kullanarak Edinburg Üniversitesi’nde tıp eğitimi aldı.
Her sabah elbisesinin altına el havluları sararak bedeninin kıvrımlarını gizledi.
Yine geniş görünmesi için omuzlarını da havlularla sardı.
Eğitimi boyunca üniversitede kimse onun kadın olduğunu anlamamıştı.
Mezun olduğunda o artık Doktor James Barry idi.
25 yaşında hekim olarak, İngiliz Ordusu’na katıldı.
1815 yılında da Güney Afrika’daki İngiliz Sömürge Birliğinde görevlendirildi.
Mesleğinde çok titizdi.
Hastalarıyla çok iyi ilişkiler kurup, onlara iyileşmeleri için moral kaynağı oluyordu.
Özellikle sezaryanla doğumda ilk akla gelen isimlerden biriydi.
Yıllarca İngiliz Ordusunda cinsiyetini gizleyerek çalışmayı başardı.

1857 yılında görev yaptığı Kanada’da hastalanınca Londra’ya geri döndü.
1865 yılında da 76 yaşında vefat etti.
Vasiyetinde elbiseleriyle gömülmek istemişti.
Ancak, kilise buna izin vermedi.
Gömülmeden önce elbiseleri çıkarıldığında kadın olduğu anlaşıldı.
Bu İngiliz Ordusu için büyük bir şoktu.
Bir kadının yıllarca erkek kıyafetleriyle görev yapmış olması ordunun güvenirliği açısından asla kabul edilemezdi.
Bu olay gizlenmeliydi.
Gizlendi.
Margaret Ann Bulkley’e ait tüm belgeler arşive kaldırılıp, incelenmesi yasaklandı.
Ama gerçeklerin bir gün ortaya çıkmak gibi bir huyu vardı.
1958 yılında araştırmacı yazar İsabel Rae İngiliz Deniz Harp Dairesi arşivlerinde incelemeler yaptı ve Margaret Ann Bulkley’in gizlenen belgelerine ulaştı.
Araştırmalarını bir kitapta topladı.
Böylece dünya Doktor James Barry’in aslında bir kadın olduğunu 10O yıl sonra öğrenebildi.
Ve İngiliz Ordusu yıllar sonra Doktor James Barry’in aslında bir kadın, isminin de Margaret Ann Bulkley olduğunu kabul etti.