felsefe taşı

Şovmen politikacıların devri bitiyor mu? Yoksa post-modern bireyin yeni beklentisi politikacı şovmenler mi?

Temcit pilavına dönmüş bir konu: Dijitalleşme kitabı bitiriyor mu? Peki yazarı? Bir görüşe göre yazarlık kabuk değiştiriyor. Yazarın amacı artık kitap yazmak değil, daha çok kişiyi etkileyebilmek olmalı(ymış). Siyaseten daha doğru bir ifadeyle “daha çok kişiye ilham vermek”. Ne için? Hayatta ne yapmak istiyorlarsa onu bulup, gerçekleştirmeleri için. Satılık Ferrari!

Kitap yazmak ancak tetikleyici bir unsur bu süreçte. Yazmanın yanısıra “yazar”dan (ya da yeni ifadeyle “ilham meleği”nden) başka eylemler de bekleniyor: Örneğin internet üzerinden video kayıtları paylaşmak, konferanslar ya da benzeri etkinliklere konuşmacı olarak katılmak.

Önemli ama lanetli bir soru da şu : Internet okuma eylemini azaltıyor mu? Beklenenin tersine artırıyor. Ancak bir şeyi değiştirdiği kesin: Okuma modeli! İster Twitter’daki karakter sınırlamasına ister Dan Brown romanlarının kısa bölümlerine suçu yıkın fark etmiyor: Bugünün “okur”u kısa metinler okumak istiyor. Ki rahatlıkla “ara” verebilsin. Ara verince de ister sosyal medyada biraz dolaşsın, ister “dışarı çıkıp” bir sigara içsin, ister “çalışsın”.

Öte yandan “ara verme” gereksinimi, biz farkında olmasak da, TV sayesinde içimize işledi. Yoksa TV kanallarında hiç kimse güzel bir filmi izlerken araya reklam koyarak seyircinin keyfini kaçırmak istemiyordu(!). Bu bireylerden şimdi de hiç ara vermeden saatlerce kitap okumaları mı beklenecek? Bu adil değil!

Sürekli ittirilmek ve bir şeyler yapmak için birilerinin ilham vermesine gereksinim duymak post-modern bireye yakışıyor doğrusu. Belki de farkında olmadan yaşamın gerçek-dışılığının bir tür dışavurumu. “Sen beni sürekli sömürüyor musun; o zaman ben de çalışmıyorum; hadi beni motive et de çalışayım!” ya da “Vatandaş olarak bana yatırım yapman gereken paraları kendi cebine mi indiriyorsun, o zaman ben de iki yüz metre ötemdeki sadığa gidip de ne sana ne de senin rakibine oy vereceğim. Ne haliniz varsa görün!”

Sosyal medyada en etkili kişiler listelerine bakarsanız, eğlence ya da şov dünyasının popüler figürlerinin başı çektiğini görürsünüz. Bırakın bir bilimerini, sanatçıyı yada filozofu politikacılar bile bu listelere zor giriyor. Yaşam koşulları ağırlaştıkça post-modern bireyin verimi, çalışma arzusu, hayattan beklentileri düşüyor. Tabii sadece bireyler değil sistem de post-modern. O da karşı atağa geçmekten çekinmiyor. İşte yeni silah: 4. Sanayi Devrimi. İşgücü robotlaştırılacak. Artık işçinin ağız kokusu çekilmeyecek. “Çalışmıyor musun? Tamam o zaman ben de robot alırım”.

Sistem bireyden rahatsız olup onu ıskartaya çıkardıkça onlara ilham verecek olanların değeri artıyor. Bellidir ki her toplumun yapısına, kültürel mirasına, dinamiklerine göre bu ilham-vericilerin ne tür bireylerden oluşacağı belirlenecek. Bazı toplumlarda iş yazarlara, sanatçılara, filozoflara, entelektüellere düşerken başka bazılarında hocalara, ruhban sınıfına vb düşecek.

Görünür amaç enikonu hep aynı olacak. Bireyi mutlu etmek, kendini iyi hissetmesini sağlamak. Ancak birileri bunun için bireyin emek sarfetmesi gerektiğinden yola çıkacak. Başka birileri ise “Hiç kımıldama tam da durduğun bu noktada ben kendini iyi hissetmeni sağlayacağım” diyecek. Ama her ikisi de günün sonunda ona bir şeyler satıyor olacak!