Spor ve marka sinerjisi…
İnsan yaşamında spor ilk dördün içinde; uyku-iş-yemek ve spor. Hatta futbol uzmanı sosyolog İngiliz David Goldblatt “Taraftar için gol cinsellikten daha iyi “ diyor. Olmazsa olmazımız olan spor global anlamda bakıldığında 180 milyon lisanslı sporcu, 100 milyon çalışanıyla 1.6 trilyon dolarlık bir dev sektör, hatta Hollywood un bütçesinden 7 kat büyük. Spor pazarlaması ve sponsorluklar ilk kez 1978 de Advertising Age Magazinde yer bulurken bugün gelinen nokta ise 50 milyar dolarlık bir pasta. Ülkemizde bu rakam 1.2 milyar doları ucundan yakalamış bunun 250 milyon doları ise sponsorluklardan oluşuyor.
Çok boyutlu olması, farklı kültürlerdeki ve farklı sosyal statülerdeki insanları bir araya getirmesiyle birlikte de ortak paydalar yaratabilen bir alan. Goller, hakem kararları, futbolcu performansları, transferleri vb… Futbol günümüzde ülkelerin sosyo kültürel anlamı, turizmi ve hatta siyaset için bile önemli bir sektör.
Buna en önemli örnek Çin, Dünya nüfusunun üçte biri olan ülke yeni modernleşme ve tanıtım stratejilerinin içinde futbol kültürünün yaratılmadan bir yere götürülemeyeceğini anlamış durumda. Çin’de bir partinin üç dileği bakın ne; Dünya Kupası’na katılmak, kupayı almak ve ev sahipliğini üstlenmek demiş…
Dijitalleşmeyle birlikte ise tüketicilerle bir araya gelebilen spor kulüpleri, oyuncular, federasyonlar artık daha da iç içe girmiş durumda. Eskiden televizyondan izleyip kendi aramızda yorum yaptığımız zamanlar çok eskide kaldı. Dijitalleşmenin ilerleyişiyle birlikte izleyiciler de artık “Oynat Uğur” yorumlarını izleyip/dinlemeyibir kenara bırakarak, sosyal medyada kendi yorumlarını ön plana çıkarmaya başladılar. “Kullanıcı” bu sayede her alana dahil olmayı başardı ve iki yönlü simetrik iletişim modelini aktif hale getirmeye başladı. Böylece tek taraflı iletilen mesaj baskınlığı ortadan kalktı. Artık izleyici kendi fikrini açıkça belli edebiliyor, kanaat önderine duyduğu ihtiyacı ortadan kaldırıyor.
Mayıs ayında The Brand Age dergisinde Marka Derbileri haberinde yayınlanan, Adba International “2017’nin en değerli 100 Türk markası” listesinde, futbol sektöründe zirvede yer alan üç takımın incelemesinde önemli sonuçlar öne çıktı. Müsabakaların sonuçlarına sosyal medya üzerinden tepki veriliyor, transfer haberlerine yorumlar yapılıyor hatta oyuncuların özel hayatlarına da eleştiri getirilebiliyor. Yüz yüze ifade edilmesi güç cümleler, sosyal medyada rahatlıkla ifade edilebiliyor.
Listeye göre, üç büyük takımın taraftar konuşmaları, haberleri, forum yazıları ve tüm mecralardaki toplam konuşulma sayısı 49,092,628’e ulaşmış durumda. Fenerbahçe 18 milyon ile birinci sırada iken, 16.7 milyon ile Galatasaray ikinci, 15.4 milyon ile de Beşiktaş üçüncü sırada yer alıyor. Kulüplerin de birer marka olduğu göz önünde bulundurulduğunda, itibar yönetimi konusunun önemli olduğu kabul edilmelidir.
Sosyal medyada en çok yorum yapılan mecra olan Twitter’da en çok konuşulan kulüp Beşiktaş olurken, en çok eleştiriye maruz kalan kulüp ise Fenerbahçe. Yüksek enerjisi ile Çarşı grubu da sosyal medyanın da merkezinde.
Süper Lig’de 2017-2018 sezonu gol kralı Galatasaray’ın Fransız yıldızı Bafetimbi Gomis, daha çok gol kelimesiyle birlikte anılırken, 1.6 milyon adet içerikle en çok konuşulan futbolcu oldu. Gomis’i,Beşiktaş oyuncuları Negredo 1.09 milyon içerikle ikinci,Quaresma 835 bin yorumla üçüncü olarak takip ediyor. Galatasaray’lı Fegholi ise 695 bin içerikle sonuncu sırada yer alıyor.
Popüler kültüre bağlı olarak futbol en çok konuşulan spor dalı olarak, sporcularıyla da dikkat çekiyor. Siyaset ve sosyal yaşam eğrisinde futbolcuların özel hayatları da en az top oynayışları kadar konuşuluyor. Ozan Tufan en çok olumlu yorumu alırken, Selçuk Şahin en negatif yorumları alan oyuncu oluyor.
“Konsantrasyon” diyerek akıllara kazınan İmparator Fatih Terim en çok konuşulan teknik direktör olarak zirvedeyken, en sevilen teknik direktör Şenol Güneş, en çok eleştirilen teknik direktör ise Aykut Kocaman oluyor.
“Kan kırmızı akar ama benim kanım siyah beyaz” diyen Fikret Orman en çok konuşulan başkan olurken, aldığı seçim kararı ile Dursun Özbek en çok eleştirilen başkan oluyor.
Spor dünyasında mayıs ayı seçim ayıydı. Üç büyüklerden Galatasaray ve Fenerbahçe’de kulüp başkanlığı seçimleri vardı. Galatasaray’ın dört adaylı seçiminde, kulübün içinde bulunduğu mali problemlere, geliştirilmesi gereken marka değerine ve kulübün elinden giden manevi değerlerine dikkat çekenOzan Korkut “Aslan Yürek” mottosu, “Tek Hedef Tek Yürek” sloganıyla ekibi ile birlikte çalışmalarına devam ediyor.
Fenerbahçe’de ise “Tam Zamanı Şimdi” diyerek yirmi yıllık yönetim dönemine son verildi ve istenilen yenilikler için adım atıldı. Taraftarı da arkasına alan Ali Koç güçlü duruşu, Avrupai hedefleri ve görmek istediği Fenerbahçe’yi oluşturmak istemesiyle ön plana çıktı ve başkanlık koltuğuna oturdu. Ali Koç seçim kampanyasında hem geleneksel hem de dijital mecralarda yer alarak birçok kanaldan hedef kitleye ulaştı ve doğru mesajı net bir şekilde iletti. Yapılan geri sayımlarla ve sloganlarıyla gündeme girerek, kampanya yönetimi kapsamında iki yönlü iletişimin ciddi örneklerinden biri oldu. Hedef kitlenin kendisinden gelen mesajlarla, kampanya desteklendi ve içerik üretiminde yer verildi. Çiçeği burnunda başkan spor ve marka sinerjisine de vurgu yaptı.
Spor ülkemizde ve dünyada önemli bir paya sahip olan ciddi yatırımların ve para akışının yer aldığı bir sektör. Markalaşma yolunda spor kulüpleri ekonomik sıkıntılarını azaltmaya çalışarak itibar yönetimi çalışmalarını desteklemelidirler. Kurumsal imajı destekleyecek yatırımlar yapılmalı, sponsorluklar geliştirilmeli, kulüp gelirlerini arttırmaya yönelik çalışmalar yapılmalıdır. Spor kulüpleri açısından taraftarların en önemli “tüketici” oldukları unutulmamalı, yorumları ve istekleri göz ardı edilmemelidir. Spor birleştirici, barış ve sevgiyi barındıran kitlesel bir sivil toplum hareketi olarak Dünya barışı için kullanılmalıdır.
