felsefe taşı

Yapay zeka, bize zarar vermek yerine faydalı olabilir. Ama bunun için ekonomik sistemi nasıl etkileyeceğini düşünmeliyiz. Yapay zeka sohbet robotları, sizin sorularınızı internette arayıp, mantıklı cevaplar veriyor. Siz bunu şaşırtıcı buluyorsunuz. Ama aslında siz de aynı şeyi yapabilirsiniz, eğer arama robotlarını iyi kullanabilir, doğru soru sorabilir ve aldığınız sonuçları işinize yarayacak şekilde düzenleyebilirseniz. Yapay zeka sohbet robotları, sadece kendilerine öğretilen algoritmalarla akıllıca sonuçlar çıkarıyor.
Belki bilmiyor olabilirsiniz ama ben bir ekonomistim. Üstelik yüksek ekonomistim çünkü ekonomi alanında yüksek lisans eğitimi de tamamladım. Dolayısıyla bu konularda biraz ahkam kesme yetkinliğim var. Öncelikle şirketlerin asıl amacı kâr elde etmektir. Hatta şirketlerin asıl amacı sadece bunla da kalmayıp, kârlarını en yüksek hale getirmektir. Buna ekonomik terminolojide kâr maksimizasyonu denir. Yapay zeka ile ilgilenen şirketlerin de amacı aslında para kazanmaktır. Öncelikle bundan en çok payı alabilecek olan şirketlerin Google, Facebook, Microsoft gibi devler ve Elon Musk’ın şirketleri olduğunu hatırlamak da fayda var. Peki bunlar ne yapıyor? Bunlar büyük oranda şunu yapıyorlar: Pek çok alanda faaliyetleri var ama kendilerini daha çok reklam şirketi olarak piyasada konumlandırıyorlar. Bu durumda yapacakları iş bildikleri işi devam ettirmek. Yapay zeka vasıtasıyla daha verimli bir şekilde, başkalarının pazarladıkları ürünlerin reklamını yapıp bunun üzerinden para kazanmak.

Reklam için ellerinden gelen her şeyi yapıyorlar. Kullanıcılar hakkında veri topluyorlar. Sonra bu verileri en uygun ürün reklamlarını göstermek için çabalıyorlar. Bu yazının bile orasında burasında çıkan reklamlara dikkat ederseniz sizin ilgi alanlarınıza yönelik öte berinin reklamlarının yapıldığı dikkatinizi çekmiştir.

Buna kullanıcıları yönlendirmek (manipülasyon) denilebilir. Bunu yapan bu kocaman firmalar sizce yapay zekayı da böyle şeyler için kullanırlar mı? Bence: Neden olmasın? Yapay zeka işlerimizi kolaylaştıracak. Kimi alanlarda bazı işler ortadan kalkacak kimi alanda ise yeni işler ortaya çıkacak. Kimileri hiç etkilenmeyecek. Kimilerinin ise yaşamı tamamen değişecek. Şüphesiz bu söylediğim için falcı olmaya gerek yok, dünyada 10 milyara yakın insan yaşıyor.

Bütün bunların sıradan insanların hayatlarına küçük etkileri de olacak tabi. Biri yukarıda gördüğünüz görsel. Bu görseli yapay zekaya (Dall-E) tarif ettim ve 2 dakika içerisinde oluşturuverdi. Daha önce bunu yapmak için yarım gün kadar bir resim programı ile debelenmem gerekiyordu. Üstelik oradan buradan başkalarına ait resimleri almak da telif hakları sorunu oluşturduğu için buna mecburdum. Şimdi güzelce tarif edince, istediğim görseli yapıveriyor yapay zeka. Zaman içerisinde pek çok yapay zeka uygulaması bir organizma gibi bir araya gelip dilediğimiz işi bir çırpıda hallediverecek.

Mesela Yapay Zeka Mars’da en ucuz, kolay su ve oksijen üretmenin yolunu buldu bile. Su ve oksijen sadece Marsta yaşamak için şart değil. Aynı zamanda oradan geri gelecek roketlerin yakıt depolarını doldurmak için de oksijen üretmek bir zorunluluk. Korkulu rüyamız olan antibiyotiğe dirençli bakterileri öldürecek antibiyotiği de oluşturmak sıradan işlerden biri haline gelebilir. Belki kanser türlerinin tedavileri için de gerekli mRNA gibi aşıların üretimini eskisinden çok daha kolaylaştırır yapay zeka. Normalde 10 yılda yapılan araştırmaların sonuçlarını almak, yapay zeka bir kaç saate indirebilir. Şirketler için bütün bunlar da para anlamına geliyor.

Anlayacağınız bu hızla gelişmeye devam ederse yapay zekanın becerdiklerine daha çok şaşıracağımız günler çok yakın.

Aklımdaki Türkiye Ekonomisini Yapay Zekaya yönettirmek fikrini yazmadan da duramadım. Beni affedin. Ne dersiniz yapay zeka daha iyi yönetebilir mi? Ekonomi öğrenirse neden olmasın?