Yaşlı Bilge Adam
Bilinçdışı yolculukta Büyük Ana Arketipi gibi kişiye rehberlik eden, genellikle aksakallı, beyaz ya da yeşil kıyafetli, bastonlu, Dede Korkut , Nasrettin Hoca , Hızır ya da Lord of the Rings’in unutulmaz büyücüsü Gandalf’ ın yanı sıra Ermiş Tarot kartı ile de örneklenebilecek
“YAŞLI BİLGE ADAM”
Bilginin aktarılmasını sağlayan en evrensel arketip olarak düşlerde büyücü, hekim, rahip, öğretmen, profesör, büyükbaba ya da otorite sahibi herhangi bir kişi veya konuşabilen bir hayvan olarak
-yalnızca ihtiyaç duyulan anlarda görülen – rehber arketiptir.
Ataerkil dönemler için bilge yaşlı baba figürü Tanrı iken
(Zeus, Dyeus, Gök Baba, Odin…),
anaerkil dönemde
eşdeğeri olarak
Ana tanrıçanın / Büyük Ana arketipinin
bulunduğunu görürüz.
(İkinci duruma bir örnek,
Çerkes Nart mitolojisindeki Nart Werserıj’dır)
Bu yaşlı bilgelerin
kozmik merkezler sayılan
Kayın Ağacı türü ağaçlardan inerek
baharı müjdelemeleri
onların
gökyüzünden ya da Tanrısal-Ruhsal boyuttan geldiklerine gönderme yapar.
Bedenen değilse de
zihni olarak, manevi olarak
gençlerden çok daha ileri seviyededir.
Düşlerde ve masallarda, destanlarda
ruhsal ilkeyi; Ruh faktörünü/arketipini
ve iyi niyet ile yardım etme isteğini;
Ahlaki ilkeyi simgeleyen kişinin
çoğu kez “Yaşlı Bilge Adam”
olduğunu belirten Jung,
“Yaşlı adamın hem ulvi hem de yardımsever olması, onunla Tanrı arasında bir bağ kurma düşüncesini akla getiriyor”
diye bir itirafta bulunur.
Özellikle Türk kültür kodlarında
oldukça bariz bir şekilde
yaşadığı toplumun ahlaki evrimini temsil eden
Yaşlı bilgenin yardımseverliği
kişinin zor durumda kaldığı anlarda
ona sağladığı kutsal bilgiyle
kendini gösterir.
Bireyleşim yolculuğundaki kişiye sorduğu
“neden, nereden, nereye” gibi sorular ile
onun kendine dönük düşünmesini
ve böylece bir üst bilgiye ulaşmasını sağlar.
Sonuçta ulaşılan bilgi
karşıtları birleyecek ve bütünleşmeyi sağlayacak en önemli güç olacaktır.
Bu arketip,
Satürn baba , kastrator, iyi kral, kahramanları yargılayan yargıç, otorite, yönetici, patron, öğretmen gibi arketiplerle de ifade bulur.
Zaten mitolojik, felsefi, psikolojik, astronomik ve astrolojik yönüyle ruhani tecrübeyle edinilmiş bilgeliğe açılan bir geçit olan
Satürn hayatımıza bu arketipleri taşır.
Modern toplumlardaki yaşlılık algısı ile
kadim kültürlerdeki yaşlılık algısının
bu denli zıt oluşununüzerinde
ısrarla düşünmemiz gerektiği de yeterince net görünmektedir.
